Olazabal jauregia: Zumaiako bihotz historikora bidaia

2025/11/12

Zumaiako Alde Zaharrean, San Pedro parrokiatik oso gertu eta San Juan iturriaren aurrean, herriko eraikin enblematikoenetako bat altxatzen da: Olazabal jauregia.

XVII. mendeko eraikin dotore honek ez da soilik bere edertasun arkitektonikoagatik nabarmentzen, baizik eta bere baitan gordetzen duen historiagatik ere, bere garaiko pertsonaia garrantzitsuenetako bati lotua: Juan Olazabal.

Felipe IV.aren gortean figura nabarmena izan zen Olazabal, euskal leinua zuen eta ardura handiko karguak bete zituen, hala nola erregearen idazkaria eta Inkisizioaren Kontseilu Goreneko kontulari orokorra. Nahiz eta Madrilen zuen lanak garrantzia handia izan, inoiz ez zituen bere sustraiak ahaztu. Zumaiarrekiko konpromisoa erakutsi zuen dohaintza eta ekintza zehatzen bidez, esaterako, tokiko eskola bat finantzatuz garaiko txanpona zen 56.000 marabedi baino gehiagorekin, eta herriaren eta beste erakundeen arteko gatazketan bitartekari lanak eginez. Esker onez, herritarrek bere jauregia dagoen kalea “Idazkariaren kalea” izendatu zuten, eta geroago “Don Juan de Olazabalen kalea” izenez ere ezaguna izan zen.

Olazabalek berak eraikitako eraikinak soiltasuna eta dotorezia uztartzen ditu. Hareharrizko fatxadak sendotasun eta nobleziaren irudia ematen du, eta balkoi nagusiaren alde banatan familiaren bi armarri handi ikus daitezke. Burdin forjatuko burdinsareak eta euskal jauregi estiloko teilatu-hegal apainduak boterea eta bereizgarritasuna iradokitzen dute. Barrualdean, balio handiko elementuak gordetzen dira, hala nola XVI. mendeko Juan de Antxieta eskultorearen erretablo bat.

Olazabal jauregia bisitatzea ez da soilik altxor arkitektoniko bat mirestea: leialtasunaren, kulturaren eta mezenasgoaren historia batean murgiltzea da. Alde Zaharraren bihotzean duen kokapen pribilegiatuari esker, bisitariak tokiko iragana eta Espainiar Estatuaren Urrezko Mendeko gortearen handitasuna uztartzen dituen esperientziaz gozatu dezake.

Zumaian zehar ibiliz gero, puntu hau San Pedro elizarekin eta San Juan iturriaren ondoan bisita dezakezu. Une egokiena goizaldean edo ilunabarrean da, argiak harria eta armarriak nola biziarazten dituen ikusiko baituzu. Horrela, Olazabal jauregia ezinbesteko geldialdi bihurtzen da ondarea maite duen ororentzat, gure herriaren arima historikoa ezagutu nahi badu.